Fitts’s Law

Fitts’s Law là gì?

Fitts’s Law (Định luật Fitts) là một nguyên lý kinh điển trong tâm lý học và thiết kế tương tác, đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực UX/UI. Được Paul Fitts đưa ra vào năm 1954, định luật này mô tả mối quan hệ giữa kích thước mục tiêu, khoảng cách đến mục tiêu, và thời gian cần để tương tác với mục tiêu đó. Nói đơn giản: mục tiêu càng lớn và càng gần, người dùng càng dễ và nhanh nhấp vào.

Về cơ bản, Fitts’s Law nói rằng:

Thời gian để người dùng di chuyển con trỏ đến một mục tiêu phụ thuộc vào kích thước của mục tiêu và khoảng cách từ điểm bắt đầu đến mục tiêu đó.

Trong thiết kế UX/UI, điều này chuyển thành các nguyên tắc như:

• Tăng kích thước nút hoặc link quan trọng.

• Đặt các hành động thường xuyên dùng ở nơi dễ tiếp cận.

• Giảm khoảng cách giữa các thao tác liên tiếp.

Ví dụ thực tế:

• Nút “Gửi” trong form: Nếu nút quá nhỏ hoặc nằm xa khu vực người dùng vừa nhập thông tin, họ sẽ mất thêm thời gian để nhấp vào. Thiết kế tốt sẽ làm nút đủ lớn, có độ tương phản tốt và nằm gần ô nhập cuối cùng.

• Góc màn hình hoặc cạnh màn hình: Theo định luật Fitts, các góc màn hình là “điểm vàng” vì con trỏ chuột sẽ bị “chặn lại” ở đó – bạn không thể đi xa hơn. Vì vậy, nhiều hệ điều hành (như macOS) đặt menu Apple hoặc nút đóng ở góc trái để dễ thao tác.

Ứng dụng trong thiết kế UX/UI:

Theo Nielsen Norman Group, áp dụng Fitts’s Law giúp bạn:

• Thiết kế hành vi tương tác hiệu quả hơn.

• Tối ưu hóa luồng thao tác của người dùng.

• Tăng tốc độ hoàn thành tác vụ và giảm lỗi.

Trong Material Design hay Apple HIG, bạn sẽ thấy khuyến nghị cụ thể về kích thước tối thiểu cho các nút (thường là tối thiểu 44x44pt hoặc 48x48dp) – chính là dựa một phần vào nguyên lý của Fitts’s Law.