Onboarding là gì?
Onboarding trong lĩnh vực Product Design (đặc biệt là UX/UI) là quá trình giới thiệu và hướng dẫn người dùng mới làm quen với sản phẩm – từ lần đầu họ mở app, truy cập website cho đến khi họ hiểu cách sử dụng những tính năng cơ bản và cảm thấy sản phẩm có ích.
Mục tiêu của onboarding là giúp người dùng hiểu nhanh giá trị cốt lõi, giảm cảm giác bối rối ban đầu và tăng khả năng họ quay lại dùng sản phẩm (retention). Một onboarding hiệu quả không chỉ giới thiệu các nút bấm hay tính năng, mà còn giải thích vì sao sản phẩm này đáng dùng và giúp người dùng đạt được kết quả đầu tiên càng sớm càng tốt (còn gọi là “aha moment”).
Các dạng onboarding phổ biến:
Theo Nielsen Norman Group, có 3 cách phổ biến để thiết kế onboarding:
Hướng dẫn từng bước (Tutorials): Thường là một chuỗi màn hình giới thiệu tính năng chính, giúp người dùng hiểu nhanh sản phẩm làm gì.
Tooltip / Highlight trong UI: Gợi ý trực tiếp trong giao diện bằng mũi tên, pop-up nhỏ hướng dẫn người dùng tại chỗ.
Empty States (Trạng thái trống): Khi người dùng chưa có dữ liệu (ví dụ: chưa có ghi chú nào), trạng thái trống sẽ gợi ý hành động đầu tiên nên làm gì.
Lấy ví dụ
Khi bạn mở app Duolingo lần đầu, ứng dụng sẽ hỏi bạn chọn ngôn ngữ muốn học, mục tiêu hàng ngày, và cho bạn làm ngay bài học đầu tiên. Đây là một ví dụ điển hình của onboarding giúp người dùng cảm thấy “Tôi có thể học được ngay và dễ hiểu”, thay vì chỉ nhìn thấy giao diện phức tạp và bỏ đi.
Lưu ý khi thiết kế onboarding:
Ngắn gọn, tập trung vào giá trị: Tránh giải thích quá nhiều tính năng ngay từ đầu.
Có thể bỏ qua (Skip): Luôn cho người dùng quyền chọn đi thẳng vào trải nghiệm nếu muốn.
Cá nhân hóa nếu có thể: Ví dụ, gợi ý nội dung dựa trên mục tiêu hoặc thông tin người dùng cung cấp ban đầu.
Dẫn dắt đến hành động thực tế: Không chỉ “nói”, mà khuyến khích “làm”.
Onboarding không phải là một lần duy nhất, mà là một hành trình giới thiệu sản phẩm theo ngữ cảnh. Là designer, bạn nên xem đây là cơ hội “giao tiếp đầu tiên” với người dùng — và như mọi ấn tượng đầu tiên, nó cực kỳ quan trọng.
Xin chào 👋 Với đam mê thiết kế sản phẩm số, tập trung vào nghiên cứu người dùng, tối ưu trải nghiệm và xây dựng giao diện hiệu quả. Tại đây, tôi chia sẻ kiến thức từ các dự án thực tế, ý tưởng và câu chuyện của mình trong lĩnh vực UX/UI - Product Design 📚 Hy vọng những bài viết sẽ mang lại góc nhìn thực tế, hỗ trợ bạn trong công việc và hành trình phát triển sản phẩm ✨✨✨
Toan Nguyen
Prodcuct Designer